Sinds artnouveaupareltje Hotel Solvay vorig jaar de deuren opende voor het grote publiek, is de interesse enorm. Bo en ik stonden te popelen om tickets te bestellen toen plots het hele seizoen bleek uitverkocht. Nu we wel bij de gelukkigen zijn, krijgen we amper 30 minuten om Victor Horta’s absolute meesterwerk te verkennen. En dat wordt getimed. Zowel ogen als tijd komen we tekort. Tenzij jij wel over facetogen beschikt, heb je allicht iets aan mijn tips om alles uit je bezoek te halen.
Tussen hippe jetsetwinkels, statige ambassadegebouwen en fancy hotels op de Brusselse Louizalaan passeer je ook Hotel Solvay. Nu de gevel in de steigers staat, loop ik er zelfs bijna voorbij. Langs de buitenkant lijkt het een zoveelste rijwoning. Binnen kom je echter terecht in een sprookjesachtige wereld die de conventionele architectuur uitdaagt. Deze residentie die de schatrijke industriële Solvay-familie in 1894 liet bouwen, is het visitekaartje van de beroemde art nouveau architect Victor Horta.
Parel aan de kroon
Omdat vele gebouwen die Victor Horta ontwierp hun afspraak met de sloopkogel helaas niet hebben gemist, is Hotel Solvay extra bijzonder. Naast het gebouw heeft men letterlijk de meubelen kunnen redden. Het originele interieur bleef nagenoeg volledig bewaard.
Hotel Solvay is de parel aan de Horta-kroon. Dit voelt aan als de luxeversie van het Hortamuseum, zijn voormalige privéwoning. Opdrachtgever Armand Solvay gaf de architect dan ook carte blanche, waardoor die zich kon uitleven met een nagenoeg onbeperkt budget. Dat is er duidelijk aan te zien – al dringen meerdere restauraties zich op.
Bij het binnenkomen, weten Bo en ik niet waar eerst kijken. Maar dankzij de onderstaande tips, weet jij het wel.
1. Kijk omhoog
Hotel Solvay is het soort plek dat je best met opgeheven hoofd binnenwandelt, net als de elite die hier ooit de decadentste feestjes bijwoonde. De welgestelde gasten stapten destijds uit hun koets en waren meteen onder de indruk zodra ze de erehal binnenwandelden. Hier wordt je blik immers naar het schilderij ‘La lecture dans le parc’ van Théo Van Rysselberghe (zie hoofdfoto) gezogen … en vervolgens naar de impressionante koepel erboven. Het Horta typerende tiffanyglas creëert een unieke feeërieke sfeer. Het doet denken aan vlindervleugels. Met open mond staar ik naar het plafond. Dat deden de bezoekers 120 jaar geleden allicht ook al. Het is overigens niet de enige lichtkoepel, maar wel de spectaculairste. Horta hield van het natuurlijke daglicht dat ze in de ruimte brengen.
2. Focus op details
Mocht je het nog niet doorhebben: de natuur is Victor Horta’s eerste en enige inspiratiebron. Die liet hij doorvloeien tot in de kleinste details. Bijgevolg duiken in de hele woning insectachtige motieven, door planten geïnspireerde golven en krullen op. Zelfs de radiatoren zijn tot in het kleinste detail verheven tot kunst.
Je zou geen deur of schuif kunnen openen of je jas niet aan de kapstok kunnen hangen zonder een krul vast te pakken. Daar krijg je trouwens de kans niet toe, want er wordt zeer streng op toegezien dat je niets aanraakt noch fotografeert (ook niet met je smartphone). Je moet zelfs beschermhoesjes om je schoenen dragen. En kinderen zijn niet welkom. Die draconische beschermingsmaatregelen illustreren hoe extreem waardevol dit pand met al zijn toeters en bellen is. Werkelijk elke centimeter is doordrongen van Victor Horta’s genialiteit en moet dus ook bewaard blijven.
3. De meubelen maken het pand
Victor Horta zorgde naast het gebouw voor de volledige inrichting. Zoals de kleren de man maken, maken meubelen, decoratiestukken, lusters en zelfs op maat ontworpen biljarttafel en keuhouder het pand. Let vooral op de motieven in al die stukken. Ze zijn volledig in harmonie met het gehele gebouw. “Wat mij opvalt is dat ik hier geen enkele hoek zie”, zegt Bo terwijl we de salon bewonderen. “Alles is afgerond.”
4. Natuurlijke verhoudingen en dynamieken
In de huizen van Horta verwacht je allesbehalve gewone muren. Het skelet van Hotel Solvay bestaat volledig uit ijzer. “Al de verhoudingen komen overeen met de gulden snede”, merkt Bo op. “In de natuur is dat ook zo.”
Net als insecten hun vleugels openklappen en invouwen, kan het gebouw zich flexibel bewegen. Zo lopen de eetkamer, vestibule en salons in elkaar over. Met glazen deuren kan je één grote salonruimte omtoveren tot een aparte biljartzaal, centraal rooksalon en muziekruimte. Elk van deze ruimtes heeft een eigen look en feel. Vooral naar de luster van het muzieksalon zou ik kunnen blijven kijken. Alledrie weerspiegelen de lusters als een sterrenwolk in de wandspiegels eromheen.
5. Zoek verborgen comfort
Victor Horta speelde graag verstoppetje met het dagelijkse comfort, dat niet de aandacht mocht afleiden van de pracht en praal. De privévertrekken van de familie Solvay zitten bijvoorbeeld verstopt achter het publieke gedeelte van de woning. Je ziet alleen een ‘geheime’ gang door het tiffanyglas met bloemmotieven vanaf de overloop van de tweede verdieping.
Wist je trouwens dat Hotel Solvay de eerste Belgische woning met elektriciteit was? Dat er lampen branden, is dus op zich al revolutionair. De verlichting – die niet zelden doet denken aan bloemen – is slim mee verwerkt in het geheel. Net als de verwarming trouwens. Zo verstopte Horta verwarmingsroosters met een kunstig motief achter grote lederen zetels in de erehal. Scroll maar even terug naar de hoofdfoto. Merk je ze nu plots wel op langs weerszijden van de trap?
Foto’s: Hotel Solvay/Facebook
Waar? Hotel Solvay, Brussel.
Wanneer? Op de donderdagen en zaterdagen aangeduid in deze reservatietool, van 10 tot 16 uur. Vooraf reserveren verplicht. Wees zeker op tijd, want te laat aankomen betekent minder bezoektijd.
Prijs? 16 euro voor volwassenen. (Meer tarieven)
Tickets & info? hotelsolvay.be
Ongewone weken 