Ergens achter een stad in de Ardennen ligt diep verscholen in de bossen een verlaten kasteel. In de wereld van de urban explorers of urbexers is het gekend als Chateau Wolfenstein, een van dé Belgische sites die je gezien moet hebben. Meer dan een jaar geleden startte ik mijn zoektocht. Vandaag is het eindelijk zover: samen met Kristof en Sandyp van medialab Project Wolf ga ik op ontdekking.
The first rule of urbex club: you do not talk about locations. De exacte locatie van Chateau Wolfenstein – dat onder urbexers ook gekend is als Chateau Martha Marek of Chateau de la Guerre – zal je hier dus niet vinden, hints misschien wel. Die ontdekte ik zelf ook toen ik vorig jaar de blogs van andere urbexers begon te lezen. Uit hun verhalen bleek dat dit kasteeltje, dat in 1931 door een rijke bankier werd gebouwd, een fascinerende geschiedenis met zich meedraagt.
Na WOII maakte Chateau Wolfenstein deel uit van een Zwitsers sanatorium dat oorlogsslachtoffers en politiek gevangenen met tuberculose behandelde. Na de behandeling in Zwitserland, kwamen die naar Chateau Wolfenstein om in alle rust te herstellen. Dit werd zodanig succesvol dat het kasteel uitbreidde met een veel groter ziekenhuis vlakbij, dat na sluiting in 1992 vandaag opnieuw in gebruik is als asielzoekerscentrum. Chateau Wolfenstein maakt al sinds 1974 geen deel meer uit van het toenmalige sanatorium, maar was nog wel jaren in gebruik als rusthuis. Sinds de jaren ’90 staat het te verkommeren.
Tegenwoordig lopen er naar verluidt bewakers rond met oortjes in die je best kan omzeilen door het kasteel tijdens lunchtijd te bezoeken. Op Instagram werd enkele weken geleden nog getipt dat het aantal patrouilles tijdens de weekends stevig opgedreven wordt. In een lijst met updates over gekende urbexlocaties vernam ik maaden geleden al dat het kasteel volledig ‘getrashed’ is – vernield door vandalen dus. Beelden heb ik daar echter niet van gezien. Kristof, Sandyp en ik besluiten om de gevaren te trotseren en het zelf te ontdekken.
Klein hartje
Onderweg voel ik de spanning in de auto stijgen van zodra we Wavre achter ons laten. Vooral Kristof en ik zijn met een klein hartje ingestapt, want we beseffen dat de kans dat we vandaag betrapt worden allicht vrij groot is. Maar nog waarschijnlijker is dat we Chateau Wolfenstein volgend jaar niet meer zullen kunnen bezoeken. De laatste berichten melden immers dat het kasteel er in sneltempo op achteruit gaat. Langs de andere kant is het lang niet zeker dat we binnen zullen geraken. We zouden immers niet de eerste urbexers zijn die met lege fotokaartjes terug moeten keren. Wie weet zitten we wel tevergeefs drie uur in de auto. Maar ik heb hoop, want ik heb een vlog gezien van twee Russen die enkele weken geleden langs een kapotgeslagen raam naar binnen konden kruipen. Daar hebben we ons op voorbereid.
Vanop een bospadje beklimmen we als echte paracomando’s een met knalgroen mos en dennen bedekte heuvel op, om vervolgens tussen de lagere loofbomen naar de achterkant van het kasteel te sluipen – dat hebben we afgekeken van het Russische duo. Mijn hart bonkt in mijn keel. We verschuilen ons tussen de bosjes aan de rand van de kasteeltuin en luisteren muisstil. Als er bewakers zijn, zullen we ze allicht horen praten. Maar meer dan vogelgefluit horen we niet.
Rambo achterna
Net als we Rambo-gewijs de tuin willen oversteken, duiken er twee vrouwen met een hond op langs de andere façade van het gebouw. “Zouden dat bewakers zijn?”, vraag ik op fluistertoon. “Is dat een hond?”, vraagt Sandyp. Nog voordat we op onze stappen terug kunnen keren, heeft de vrouw met het koperrode haar me in het vizier. Ze kijkt me strak aan zonder een kik te geven. Ik doe hetzelfde. Na enkele seconden draait ze zich om en wandelen ze weg. Oef. Ik haal opgelucht adem. Nu maar hopen dat ze geen alarm slaan.
Dit is onze kans. Vanuit de bosjes hollen we de tuin in, nemen we enkele foto’s – zoals het echte urbexers betaamt – en … ontdekken we dat er eigenlijk helemaal geen bewaking is. Het raam waardoor de Russen kropen ligt immers nog steeds in scherven. Intussen staan er zelfs tafels bij om het beter toegankelijk te maken. Onze Rambo-aanpak was dus helemaal niet nodig. Wat een afgang!
Tikkende tijdbommen
Eens binnen begrijpen we waarom er geen bewaking is. Er valt niets meer te bewaken. Chateau Wolfenstein ligt erbij alsof er een tornado door het gebouw is geraasd. De stukgeslagen ramen zijn dichtgemaakt met houten planken, dus vaak zien we niet meer dan de lichtbundels van onze zaklampen. Lichtbundel na lichtbundel neem ik de chaos in me op. We banen ons een weg langs kapotgeslagen kasten, slierten gordijn, bierflesjes en blikjes, porseleinen scherven die allicht horen bij de lavabo-uiteinden die hier en daar nog in de muur zitten, brandhout in spé dat ooit deel uitmaakte van sierlijke stoelen, …
Het is muisstil. Stilte na de storm. Ik weet niet goed wat zeggen – ik zwijg nochtans zelden, maar dit heb ik nog nooit gezien. Niet te geloven dat een zeldzame sprookjesachtige locatie als deze waar de tijd jarenlang stil kon blijven staan zomaar vernield wordt, gewoon omdat het kan. Of voor de sport. Of om eens goed te kunnen feesten, aan de hoeveelheid lege bierflesjes te zien. Wie doet nu zoiets?!
Op onze weg doorheen het kasteel kunnen we die vraag steeds beter beantwoorden. Deze vandalen zijn tikkende tijdbommen die hier ongestoord konden afgaan. Op het gelijkvloers hebben ze rijen rekken met administratie omver geduwd, om vervolgens allerhande papieren door het hele gebouw te verspreiden. De gangen en kamers liggen vol documenten uit de jaren ’70 tot ’90, waaronder loonfiches en patiëntendossiers – niet bepaald GDPR-proof, maar wel boeiend. Zo komen we de loonfiche van Eva-Marie tegen, een dame die geboren werd in 1895 en vanaf 1951 in Chateau Wolfenstein werkte, vermoedelijk in de wasserette. Ze verdiende 15,50 Frank of 0,38 euro per uur. Onvoorstelbaar dat ze daarmee kon overleven.
Pizza met penis
Op de eerste etage ontdekken we de prachtige foyer die Chateau Wolfenstein zo gegeerd maakt in het urbexmilieu. De stenen muren, de mysterieuze lichtinval door de glas-in-lood-ramen en primitief ingeklede zaal nemen je mee terug naar de Middeleeuwen. Al aten hier allicht geen ridders, maar wel de directie en het personeel van het sanatorium. Vandaag staat er nog slechts pizza met penis op het menu – dat tekenden de vandalen op de borden.
Het moet ooit een kasteel vol pracht en praal geweest zijn, Chateau Wolfenstein. Daarvan getuigt het – inmiddels beschimmelde – blinkende behangpapier met grote motieven dat meerdere vertrekken siert. Nadat we een 20-tal ‘gewone’ gastenkamers gepasseerd zijn, komen we bij de luxekamers met prachtige inbouwkasten en haarden. Nadat ook hier de ruiten sneuvelden, hebben allerhande schimmels en intussen verdelgde wespennesten hun intrek genomen. Dat levert de unieke verweerde beelden op waar we vandaag naar op zoek zijn.
Opvallend is dat met de pracht ook het vandalisme toeneemt. Vooral bij een gigantische luxueuze meisjeskamer met een schattig apart badkamertje zijn de ongenode gasten volledig losgegehen. Alles van bad tot mat hebben ze met hun uitwerpselen besmeurd. Het staat in schril contrast met de barbieroze fluffy toilethoes met matching matje. De stank is niet te harden.
Verborgen spleetjes
Mijn favoriete plekje in Chateau Wolfenstein is een soort kapelletje met boekenplanken waarin een tafel en stoel staan. Langs de ene kant zitten ronde glas-in-lood-ramen, op het plafond vervellen lagen verf en langs de andere kant krullen repen behangpapier na al die jaren opnieuw in elkaar. Zo mooi om te zien hoe het gebouw zichzelf na al die jaren ontdoet van alle menselijke ingrepen.
Op de tafel ligt de 6de editie van Harlequin d’Or, een Frans stationsromannetje uit 1982. Terwijl ik naar de kunstige letters staar, besef ik dat de geschiedenis hier werkelijk uit alle verborgen spleetjes sijpelt. Heerlijk is dat. Om elke hoek ontdekken we oude ‘schatten’ die we nog nooit gezien hebben, zoals het vintage verwarmingselement in de badkamer. De oude printerpapieren met gaatjes aan de kanten, die overal verspreid liggen, nemen me dan weer mee terug naar mijn kinderijd.
Aha-moment
Na een verkenningstocht van bijna 3 uur zijn we bij het letterlijke hoogtepunt toegekomen: de uitkijktoren. Stevige tredes in een grote strakke trappenhal nemen ons mee tot in de hoogste toren, die een indrukwekkend panorama geeft op het hele gebouw en het omringende dennenbos. De mist kruipt ons tussen de bomen door tegemoet.
Vlak voordat we naar buiten stappen om van het uitzicht te genieten en onze longen te vullen met zuivere Ardennenlucht, lezen we drie boodschappen op de deur. Eindelijk beginnen we te begrijpen welke tikkende tijdbommen er zodanig veel frustratie hebben opgebouwd om het kasteel zo te vernielen. Mijn hart breekt als ik besef wat die mensen allicht meegemaakt hebben en nog dagelijks moeten meemaken om zo te reageren als ze zich hier eens even niet gecontroleerd voelen.
Lees de boodschappen op de deur hieronder. Begrijp jij het ook?
Fotografie: Telfix Photography en Suzanne. Archiefbeeld: Wikipedia.
Benieuwd naar onze volledige fotoreportages? Bekijk die van Kristof hier en die van mij hier.
Meer urbex-verslagjes:
– Power Plant IM: survivalparcours voor urbexers in verlaten koeltoren
– 7 wtf-momenten in Sanatorium du Basil
– Doel: van urbex ‘spookdorp’ tot Wilde Westen
– Op ontdekking in een openluchtzwembad, Chateau Hogemeyer en een kaarsenfabriek
– Urbex’end roadtrippen in Frankrijk: de mooiste foto’s
– 50 jaar na de Winterspelen: op zoek naar verdwenen olympisch Grenoble
Ongewone weken 